แนวทางการจัดบริการคลินิกผู้สูงอายุ

86 ผู้้� สููง ายุ (care giver) เน่� งจากผู้้� ดููแลผู้้� สููง ายุมีค ามสำำ �คัญ างมากโ ยเฉพาะผู้้� สููง ายุที� มีค ามพิการ ห ม งเสื่� ม ซึ่่� งค รประเมินในประเด็็นต่างๆ เหล่านี� คื 3.1 ผู้้� ดููแลเป็นใคร มีค ามเกี� ย งกับผู้้� สููง ายุ างไร เช่น เป็นภรรยา บุตร ห เป็นผู้้� ดููแลที� จ้างมา ใครเป็นผู้้� ดููแลหลัก 3.2 มีค ามสััมพันธ์์เป็น างไรกับผู้้� สููง ายุ (relationship) 3.3 ผู้้� ดููแล ามาร แลผู้้� สููง ายุได้้ตล เ ลาห ไม่ ซึ่่� งข้� นกับลักษณะการเจ็บป่ ยข งผู้้� ดููแลเช่นกัน 3.4 ลักษณะข งผู้้� ดููแลเป็นอย่ างไร เช่น ายุ การศึกษา านภาพการ มร เศรษฐานะ เป็นต้น 3.5 การสนัับสนุุนข งคร บครั และสัังคม (family and social support) 3.6 บุคลิกภาพ ค าม ามาร ในการจั การกับปัญหา (coping strategies) แหล่งทักษะภายในตนเ ง (learned resourcefulness) และทัศนคติ (attitude) ต่่อปััญหาและการเจ็บป่ ยข งผู้้� ป่ ยและการที� ง เป็นผู้้� ดููแล 3.7 สุุขภาพกายและสุุขภาพจิตข งผู้้� ดููแลเป็น างไร 3.8 ผู้้� ดููแลมีค ามร้� ทักษะและทัศนคติ การดููแลผู้้� ป่ ยเป็นอย่ างไร 3.9 ผู้้� ดููแลได้้รับ ลกระทบจากการดููแลผู้้� ป่ ยมากน้ ยเพียงใ (caregiver burden) ทั� งทางสุุขภาพกาย สุุขภาพจิต เ ลา ค ามสััมพันธ์์กับคนอื่่� นในคร บครั เป็นต้น 4. ประเมินค าม ามาร ในการทำ �กิจวััตรประจำ �วััน (functional assessment) การ ยข งค าม ามาร ในการทำ �กิจกรรม (functional decline) าจเกิ จากปัญหาทางกาย เช่น ป ห บเหน่� ย ทรงตั ไม่ดีีหกล้ม ัมพฤกษ์ การม งเห็นิ ปกติ เป็นต้น ห าจเกิ จากปัญหาทางจิตใจ เช่น ึมเศร้า เบื� หน่าย ไ ยากทำ ะไร หรืือปััญหาการบกพ งข งการร้� คิ เช่น ทำ �ไม่เป็น หลงทิศทาง น กจากนั� น ยัง าจเกิ จากปัญหาทางสัังคม ผู้้� ดููแลและสิ่� งแวดล้้ มได้ี กด้ ย กล่า ได้้ว่่าการประเมินด้้านนี� ในผู้้� สููง ายุ เป็นค ามก้า หน้าอย่่างสำำ �คัญในเ ชศา ตร์ผู้้� สููง ายุที� ทำ �ใหุ้้คลากรสุุขภาพรับร้� ปัญหาที� แท้จริงจนนำ �ไป สู่� การแก้้ัญหาที� ตรงจุดทำำ �ให้ผู้้� ป่ ยสููง ายุจำ �น นมาก ามาร กลับไปใช้้ีวิิตที� บ้านได้้ี กครั� ง แม้ผู้้� ป่ ย สููง ายุจะเจ็บป่ ยจากพยาธิิ ภาพที� เป็นค ามเสื่� มตาม ายุที� รักษาไม่หายขา และยังมีหลายพยาธิิ ภาพ ในเ ลาเดีียวกััน การทำ �ให้ผู้้� ป่ ยสููง ายุ ามาร กลับมาทำ �กิจวััตรประจำ �วัันได้้ทั� งที� มีโรคประจำ �ตั เรื�ั ง ดัังกล่าื เป็นค ามสำำ �เร็จในการรักษาผู้้� ป่ ยตามหลักเ ชศา ตร์ผู้้� สููง ายุ เพราะสิ่� งสำำ �คัญคื ถ้้าผู้้� ป่ ยมี ค าม ามาร ในการดููแลตนเ งและจั ระเบียบกิจกรรมในแต่ละวัันได้้โ ยไม่่ีการเปลี� ยนแปลงขั� นต นไป จากที� เคยทำ �เป็นประจำ �ใน ภาพแวดล้้อ มที� คุ� นเคยจะทำ �ให้ผู้้� ป่ ยคงค าม ามาร ในการช่่วยเหลื ตนเ งไป ได้้นานเท่าที� จะทำ �ได้้ ล ภา ะพึ� งพิง ทำ �ให้ผู้้� ป่ ยค ามสุุขและมีคุณภาพชีวิิตที� ดีี หากไม่่สามารถทำำ �กิจวััตร ใ ไ ง บ ามถึึง าเหตุที� ทำ �ไม่ไ ยเ ม ค าม ามาร ในการทำ �กิจวััตรประจำ �วัันมีหลายประเภท บางประเภทต้ งใช้เทคโนโลยีหรื การร้� คิ ในการคิดอ านค่ นข้างมาก เช่น การใช้้อิินเทอร์์ เน็ต การโ นเงิน ทางมืื เป็นต้น าจเหมาะสำำ �หรับการประเมินในผู้้� ป่ ย ม งเสื่� มระยะแรกมากๆ ในผู้้� ที� มีการศึกษาดีี