แนวทางการจัดบริการคลินิกผู้สูงอายุ

68 - Post void residual measurement (PVR) เป็นการวัั ปริมาณปั า ะที� เหลือค้้างในกระเพาะ ปัสส า ะหลังขับถ่่ายปัสส า ะเสร็็จ ค รทำ �ในผู้้� ที� มีภา ะไม่่สามารถขัับถ่่ายนำ� �ปัสส า ะให้หม จาก กระเพาะปั า ะได้้ (retention)หร ผู้้� ที� มีค ามเสี่� ยง เช่น ผู้้� สููง ายุเบาห านหรืือมีีโรคทาง ระบบประ าทและไขสัันหลัง หากปริมาณปั า ะเหลือค้้างในกระเพาะปั า ะน้ ยกว่่า 100 ลูกบาศก์เ นติเมตรถืื าปกติ และปริมาณมากกว่่า 200 ลูกบาศก์เ นติเมตร ถืื าิ ปกติ ผู้้� สููง ายุที� กลั� นปั า ะไม่ได้้ส่ นใหญ่จะ ามารถรัักษาแบบประคับประค งในระดัับปฐมภููิได้้ แต่่็มี ข้้อบ่่งชี� บางอย่่างที� ค รส่่งพบแพทย์เฉพาะทางเพื� อรัั บการตร จพิเศษโ ยเร็ ข้้อบ่่งชี� ที� แนะนำ �ได้้แก่ ประวััติการฉายรังสีีบริเ ณทางเดิินปั า ะส่ นล่าง ประวััติการติ เชื� ทางเดิินปั า ะซ้ำำ� �ซ้้ น ภา ะกระ บังลมห นรุนแรง (severe pelvic prolapsed) มลูกหมากโตมากห งสััยมะเร็ง การไม่่สามาร ใส่่ าย นปั า ะเบ์ 14 ได้้โ ยง่ายหรืือปัั า ะเป็นเลื ปริมาณมาก เป็นต้น แนวทางการดูแลรัักษาผู้้� สููงอายุุท่� มีภาวะกลั้� นปั าวะไม่อยู่่ 1. กา รัับเปลี่� นพฤติิก มกา ำ �เนินชีวิ - ภา ะ นจะเพิ� มค ามเสี่� ยง การเกิ stress และ urge incontinence ดัังนั� นการลดน้ำ� �หนัก ในคน นจึงเป็นสิ่� งที� ค รทำ �ในทันที - ป้ งกัน ง ก ยการรับประทาน าหารที� มีกากใยสููง - ดื่� มนำ� �ให้เหมาะ มหร ไม่ให้้ร างกายมีภา ะขาดน้ำ� � เน่� งจากปั า ะที� มีค ามเข้มข้นสููง าจ ระคายเคื ง กระเพาะปั า ะและทำ �ใ าการปั า ะรา เล ลงได้้ - ล การดื่� มเคร่� งดื่� มที� มคาเี น เช่น ชา กาแ นำ�ั ลม 2. กา รัักษา ามชนิ ของกา กลั� นปััสสาวะไม่ได้้ Stress incontinence การรักษาที� ถืือว่ าเป็นมาตรฐานขั� นแรกสำำ �หรับชนิดนี้� คื การบริหาร กล้ามเนื� � งเชิงกราน (pelvic floor muscle training) ที� เรียกว่่า Kegel exercise โ ยขมิบกล้ามเนื� อุ้้� งเชิงกรานแล้้วเกร็งค้างไว้้นานที� สุุ เท่าที� จะทำ �ได้้ ( าจนานได้้มากถึึง 10วิินาที) จากนั� นคลายกล้ามเนื� และหยุดพัักนานอย่่างน้ ยเท่ากับเ ลาที� เกร็งกล้ามเนื� ทำ �ซ้ำำ� �ๆ เป็นจังห ะ “ขมิบ เกร็งค้างและคลาย” ให้ได้้มากครั� งที� สุุ เท่าที� จะทำ �ได้้ าจทำ �ร บละ 8-12 ครั� ง วัันละ 3 ร บทุกวัันเป็นเ ลา เน่� ง างน้ ย 6 เดืื นและพึงระลึกไว้้เ ม าขณะทำ � Kegel exercise ไม่ค รกลั� นหายใจ น กจากการบริหารกล้ามเนื� อุ้้� งเชิงกรานแล้้วก็ยังค รขมิบก้นขณะไ หร จามเพื� อป้้ งกันการปัสส า ะเล็ดอี กด้ ยการสนัับสนุุนให้ผู้้� สููง ายุไปห งนำ� �ให้้บ ่่อยข้� น การจัดส านที� ให้เกิ ค าม ะดว กในการเดิินไปเข้าห งนำ� � การแนะนำ �ให้้ดื� มนำ� � ในแต่ละครั� งไม่มากเกินไป ร มถึึงการไม่ค รนั� งไขว้้ขา (ไขว่่ห้าง) ขณะไ ก็ าจลดอ าการปัสส า ะเล็ รา ได้้ Urge incontinence การรักษาที� ถืือว่ าเป็นมาตรฐานขั� นแรกสำำ �หรับชนิดนี้� คื การฝึึกกระเพาะปัสส า ะ (bladder training)ซึ่่� งมีเป้าหมายให้ผู้้� สููง ายุ ามาร ค บคุมกระเพาะปัสส า ะและเพิ� ม bladder capacity