แนวทางการจัดบริการคลินิกผู้สูงอายุ

65 กาแ หรืือน้ำ�ั ลม และี ก าเหตุที� พบไ ยคื จากการใช้ยาซึ่่� ง ามาร แก้ไขไ ยการั กประวััติการ ใช้ยาอย่่างละเี ย การปรับเปลี� ยนขนา ยา การเปลี� ยนเ ลารับประทานยา การเปลี� ยนชนิ ยาหร การหยุ ยาที� น่าจะเป็น าเหตุ 2. ภาวะกลั� นปััสสาวะไมได้้แบบเรื้� อรััง เป็น ลมาจากค ามิ ปกติข งการทำ �หน้าที� ข งระบบปัสส า ะ 2 กลไกหลักคื 2.1 การไม่่สามารถกัักเก็บปั า ะไว้้ได้้เกิ จากการทำ �งานิ ปกติข งกระเพาะปั า ะเ ง 2.2 การไม่่สามารถขัับปั า ะ กจนหม ได้้เกิ จากกระเพาะปั า ะบีบตั ล ลงห เกิ จาก ค ามิ ปกติที� ข างทางเดิินปั า ะ ภาวะกลั� นปััสสาวะไม่ได้้แบบเรื้� อรััง ผู้้� สููง ายุที� มีภา ะกลั� นปั า ะไม่ได้้แบบเรื� อรัั งจำ �น นมากจะ มีพยาธิิ ภาพมากกว่่าหน่� งชนิ ซึ่่� งส่ นใหญ่่ักเป็นชนิ stress ร่่วมกับ urge incontinence (mixed incontinence) ภา ะกลั� นปั า ะไม่ได้้แบบเรื�ั งจำ �แนกตามพยาธิิ ภาพทางคลินิกได้้เป็น 4 ชนิ ดัังนี� 1. Stress incontinence เป็นปัญหาการกลั� นปัสส า ะที� เกิ จากค ามดัันในช่ งท้ งเพิ� มกะทันหัน เช่น ไ จาม เบ่ง ยกข งหนักห กกำ �ลังกายหนัก ขณะเดีียวกัันหููร ููบริเ ณท่่อปัั า ะ นปลายไม่ ามารถต้้านค ามดัันที� เพิ� มข้� นในกระเพาะปั า ะได้้ทำ �ให้้ั า ะเล็ กะปริบกะปร ย ปริมาณไม่มาก ใน ผู้้� หญิง าจมีค ามเกี� ย งกับการพ ง์ โมนเพศหญิง (estrogen) นลงพุง (obesity) และมีประวััติ คลุ ตรทางช งคล ซึ่่� งทำ �ให้ supporting tissue อ่่ นแ ลงและเกิ ค ามิ ปกติข งการทำ �มุม ระหว่่างท่่อปัั า ะ (urethra) และ bladder neck นเพศชายจะพบ นข้างน้ ยซึ่่� งค ามเสี่� ยงที� สำำ �คัญ คื ประวััติการ าตั มลูกหมากและTransurethral surgery 2. Urge incontinence พบได้้มากที� สุุ ในผู้้� ที� มีภา ะกลั� นปั า ะไม่ได้้แบบเรื� อรัั งผู้้� ที� มี าการกลั� น ปัสส า ะไม่ได้้ชนิดนี้� จะร้� สึึก ยากจะปัสส า ะทันทีอย่ างมากจนไป งนำ� �ไม่่ัน (urgency) ปริมาณปัสส า ะ ที� กมาจะมากหรืือน้้ ยข้� นกับค าม ามาร ในการทำ �งานข งหููร ููดท ่่อปั า ะ นใหญ่ปริมาณจะ น ข้างมากเมื� เทียบกับชนิ � นๆ 3. Overflow incontinence เกิ จากกระเพาะปัสส า ะไม่่สามารถขัับปัสส า ะ กได้้หม หรืือสููญ เสีียค าม ามาร ในการบีบตัวมัักเกิ จากการุ ดตัันข งทางเดิินปั า ะ ค ามิ ปกติข งระบบประ าท ในการค บคุมการทำ �งานข งกระเพาะปั า ะ มี าการปั า ะบ ย ปั า ะส่ นที� เกินค ามจุข ง กระเพาะปั า ะจะ กมาปริมาณน้ ยๆ แต่ไหล กมาเร่� ยๆ าเหตุที� พบได้้บ ยคือต่่ มลูกหมากโต diabetic neuropathic bladder, urethral stricture าเหตุที� พบร งลงมาได้้แก่ การบา เจ็บข งไขสัันหลัง pelvic prolapsed จนเกิ การบิ ง ข งท่่อปัั า ะแล้้วเกิ การุ ดตััน ห การรับประทานยาที� ทำ �ให้เกิ ปั า ะคั� ง