แนวทางการจัดบริการคลินิกผู้สูงอายุ

55 11. ภาวะกา กลัว กล้ม ผู้้� สููง ายุที� มีภา ะกลั การหกล้มจะมีการจำ �กั การทำ �กิจกรรม โ ยผู้้� สููง ายุที� กลั การหกล้มจะเสี่� ยง การหกล้มมากกว่่าผู้้� ที� ไม่กลั การหกล้ม 4.14 เท่า เสี่� ยงหกล้มซ้ำำ� �มากกว่่า 2.51 เท่า แนะนำ � ให้ประเมินภา ะกลั การหกล้มในผู้้� สููง ายุที� เคยหกล้มเพราะมีค ามเสี่� ยง การหกล้มซ้ำำ� �สููง โ ยใช้เคร่� งมื Short Falls Efficacy Scale International (Short FES-I) เป็นต้น 12. ความ กติิของเท้าหรื อข้อเท้า ค ามิ ปกติข งเท้าห เท้าที� เสี่� ยง ภา ะหกล้มได้้ เช่น หั แม่เท้าเี ยง (bunion ห hallux valgus) ห เท้าิ ดรููป โคนนิ� วหัั แม่เท้า ข้้อนิ้� เท้าห เท้าั กเ บเฉียบพลันห เรื�ั ง ลักษณะหนังหนาด้้าน (callus) ที� มีเนื� เยื�ิ หนังหนาตั และนูนข้� นจากการ เสีียี กดทัับเป็นเ ลานานห โรคตาปลา (corn) ที� เป็นตุ� มนูน มีจุ แข็งอยู่่� ตรงกลางตุ� มนูน มักมี าการ เจ็บ และการมีเล็บเท้าที� หนายาวทำำ �ให้เสี่� ยงต การ ะดุุ หกล้มได้้ ผู้้� มีค ามิ ปกติดัังกล่า เพิ� มุ บัติการณ์ ข งภา ะหกล้มแต่ไม่่ีนัยสำำ �คัญทางิ ติ แนะนำ � ให้ตร จเท้าหรืือข้ เท้าเพื� ประเมินค ามิ ปกติที� จะ เสี่� ยงหกล้ม 13. กา เดิิน การทรงตั และการเคลื� นไหวร่่างกาย ผู้้� สููง ายุ ยละ 20-50 มีค ามบกพ งข งการ เดิินและการทรงตั ผู้้� ที� มีการเดิินิ ปกติเสี่� ยงหกล้มเพิ� มข้� น 2.06 เท่าและเสี่� ยงหกล้มซ้ำำ� �เพิ� มข้� น 2.16 เท่า แนะนำ � ให้้ถาม าการิ ปกติในการเดิิน การทรงตั ตร จประเมินการลุกยืน การยืน ท่าก้า เดิิน ค ามเร็ และระยะก้า าการเจ็บขณะเดิิน เคร่� งมือที่่� ทำ �ได้้ง่ายคื Timed Up and Go test ซึ่่� งค รใช้้ร ่่มกับการ ประเมินทางคลินิกเพื� เพิ� มค ามแม่นยำ � ซึ่่� งผู้้� ประเมินต้ งระวัังและเตรียมการช่่วยเหลื ตล เ ลาเพื� ป้ งกันผู้้� สููง ายุหกล้ม 14. กล้ามเนื� อขาอ่อนแ ง ใยกล้ามเนื� อที่่� ทำ �หน้าที� หลักด้้านกำ �ลังและค ามแข็งแรงข งกล้ามเนื� ใน ผู้้� สููง ายุฝ่่อลีี บลงและจำ �น นก็ล ลงด้้ ยโ ยเกิดขึ้� นที� ขามากกว่่าแขนและมื ทำ �ให้้ำ �ลังกล้ามเนื� ขาข งผู้้� สููง ายุน้ ยกว่่าคนหนุ่ม าวร้้ ยละ 20-40 หากผู้้� สููง ายุมีกิจกรรมทางกายล ลงประก บกับโรคเรื� อรัั งที� มี มากข้� น กล้ามเนื� จะยิ� งมีกำ �ลังและค ามแข็งแรงน้ ยลงไปี ก การมีกล้ามเนื� ขาอ่่ นแรงจะเพิ� มค ามเสี่� ยง หกล้ม หกล้มซ้ำำ� �และหกล้มที� ทำ �ให้เกิ การบา เจ็บ แนะนำ � ประเมินภา ะกล้ามเนื� นแรงโ ยการตร จ ร่างกาย าจใช้เคร่� งมื ประเมินค ามแข็งแรงข งกล้ามเนื� โ ยตรง เช่น hand grip dynamometer หรื knee extension strength dynamometer ห ประเมินโ ย ม เช่น 30-second chair stand test 15. ความสามารถ ในการทำำ �กิิจกรร ม การรับร้� ค าม ามาร ในการทำ �กิจกรรมต่างๆ ที� ล ลงเสี่� ยง การหกล้มซ้ำำ� �สููงข้� น โ ยผู้้� สููง ายุที� รับร้� ว่่าตนเ งมีค าม ามาร ในการทำ �กิจกรรมล ลงจะเกิ ค ามไม่ มั� นใจ กลั การหกล้ม จึงทำ �ให้้ีการเคลื� นไหวร่่างกายล ลง แนะนำ � ใ บ ามการรับร้� เกี� ยวกัับค าม ามาร ในการทำ �กิจกรรมข งผู้้� สููง ายุว่่าเปลี� ยนแปลงห ไม่ างไร 16. กา ใช้ า ผู้้� สููง ายุเป็นกลุ� มที� มีภา ะโรคเรื�ั งมากทำ �ให้้ีโ กาสที่� จะใช้ยาร่่วมกันหลายชนิ มาก ข้� น ซึ่่� งการใช้ยาร่่วมกันหลายชนิ จะเพิ� มค ามเสี่� ยงหกล้ม 1.75 เท่า โ ยจำ �น นชนิ ข งยาที� เพิ� มข้� นจะเพิ� มั ตราการหกล้มมากข้� นด้ ย แม้ผู้้� สููง ายุที� รับประทานยาจำ �น นไม่มากแต่เป็นยาที� อยู่่� ในกลุ� มที� มีค ามเสี่� ยง